Buod ng Biag ni Lam-ang

Sina Don Juan at Namongan ay mag-asawa na taga- Nalbuan. Sa kanyang paglilihi,nakagiliwang kainin ni Namongan ang mga hilaw na sampalok,pias (kamias), at daligan (balimbing),gayundin ang mga hinog na bayabas,dalanghita at buko o murang niyog.Gustons-gusto rin niya ang talaba,hipon,mga pagkain-kabibe,at mga damong �dagat.
Sa ikapitong buwan ng kanyang pagbubuntis,humiling si Namongan sa kanyang asawa ng balitang,isang uri ng papag na mataas ang dakong ulunan.Sa pamamagitan ng kidlat at kulog,naputol ni Don Juan ang mga kailangan kawayan sa paggawa ng balitang.Upang hindi na mahirapan sa pagbubuhat,inutusan niya ang mga kawayang magpauna na sa kanyang patungo sa kanilang looban.
May iba pang inihanda si Don Juan ng panggatong,tapayan,kalan,palayok,at panggamot ng mga dahon-lahat ay kailangan sa panganganak ni Namongan.Pagkaraan ng paghahanda,Humayo na so Don Juan upang makipaglaban sa mga kaaway na igorot,Ngunit hindi na siya nakita mula noon.
Nang isinilang si Lam-ang,sa tulong ng matandang maninisid na si marcos,marunong na agad siya magsalita.Siya ang pumili ng kanyang pangalan at ang kanyang ninong sa binyag.ang matandang si gibuan .Nagusisa rin si Lam-ang kung siya ay lehitimong anak o bastador.
Nang mabatid ang patungo ng ama sa bundok,naisip niya na tungkulin niyang tiyakin ang nagging kapalaran ng ama.nagbabasa siya sa ina ta hinarap ang mga igorot sa bundok sa harap ng ulo ng kanyang ama.Hinamon niya sa isang labanan hindi lamang ang mga pinono kundi ang lahat ng mga Igorot.Tinanggap ang hamon, kaya pinaulanan ng mga ito si Lam-ang ng mga sibat ngunit nasalo naman niyang lahat ang mga iyon.
Sa madaling salita,natalo ni Lam-ang ang mga Igorot.Umagos sa ilog Vigan ang dugo ng mga ito.
Bumaba sa bundok si Lam-ang na nanlalagkit at dumingdumi ang buhok.Naisipan pang niyang linisin ang kamalig ng palay ng ama na hindi nagagawa sa loob ng siyam na taon.Pagkaraan. sa tunog ng longgangan(gong).ipinatawag niya ang kanyang mga kaibigan babae upang patulong sa mga ito sa paliligo sa ilog.Amburayan.Nang mahugasan na ang hanyang buhok,nalason ang tuibig at naguunahan sa pagsampa sa pangpang ang mga isda,banagan at mga igat.
Upang masubok pa ang kanyang kakayahan,sinilid niya ang buwaya sa ilog.Nang magapi niya ang mga ito ay ipinatatangal niya sa mga kaibigang babae ang mga ngipin ng hayop upang gawing talisman.

Panliligaw ni Lam-ang

Nabalitaan ni Lam-ang ng kagandahan ni Donya ines Kanoyan ng kalinutian.nagbihis siya ng magara at nagpasiyang umakyat ng ligaw kahit pinalalahanan siya ng ina na mabibigo lamang.Isinama niya ang kanyang putting tandang at alagang aso.
Noon nasalubong ni Lam-ang sa daaan ang malahigante si Sumarang. Ga- pingan ang mga mata nito at ang ilong ay sinlaki ng magkatabing dalawang paa.Nagtangka itong pigilin siya sa pagtungo kay Donya Ines.Nang hindi papigil,sinibat siya ni Sumarang nginit nasalo niya ang sandata nito,Pagkaraang bigyan ng babala,si Lam-angnaman ang naghagis ng sibat kay Sumarang,Sa tulong ng hangin,natangay si Sumarang ng sibat ni Lam-ang hanging sa ikasiyam na bundok.
Pagdating ni Lam-ang sa bahay ni DonyaInes,nakita niya ang maraming manliligaw na isa�y ibig tawagin ang pansin ng dalaga.nakaisip siya ng paraan upang sa kanya mapabaling ang pansin ni Donya Ines. Pinapagaspas niya ang nga pakpak ng kanyang puting tandang at ang palikuran ng dalaga'y gumuho sa lupa.Napatakbo sa may bintana si Donya Ines sa pagkagulat.Kasunod halos niyon, pinaungol ni Lam-ang ang kayang aso at ang gumuhong palikuran ay naitindig muli. Humanga si Donya Ines sa kanyang nasaksihan kaya nanaog siya't inanyayahang pumanhik sa bahay si Lam-ang.Pinaupo siy asa luklukang ballot ng ginto,ipinagsaing siya at ipinagpatay ngb inahinh manok. Lahat ng kinain ni lam-ang ay dinampot niya mula sa mga pingang pinagkunan din ni Donya Ines ng pagkain nito.Pagkapanghalian. inusisa ni lam-ang ang mga magulang ng dalaga hingil sa kanyang sadya. Sumagot ang kanyang putting tanang; Ibi magbigay galang n gaming panginoon sa inyong maganak; at kung mararapatin ninyo,ibig niya pakasalan anginyong anak," Hindi tumutol ang mga magulang ni Dopnya Ines,ngunit humiling kay Lam-ang ng dote,kasabay ng pagpaparangalan ng mga kasangkapan sa kanilang bahay na yari sa lntay nag into
Sumugot si lam-ang na madali niyang maibigay ang dote. Hindi maubos ang laman ng kanyang mga palaisdaa,may dalawang barkong ginto ang kanyang angkan na nakipagkalakalan sa tsina na kinaroroonan ng kanyang mga kamaganak,at may naman siyang kayamanan na hindi mababawasan nang pagayun-gayun lamang.

Umuwi si Lam-ang sa Nalbuan. Pinatunog ang longganngan dumating ang lahat ng mamayan doon.Ipinahayag niya ng lahat ay sasama sa kanya sa kalanutian upang saksihan ang kanyang kasal.Naghanda sila ng mga baboy,kambing,gulay isda;gayundin.nagdala sila ng mga katinganpalayok,palangana,at mga inumin.Inihanda din ni lam-ang ang kanyang dote kay Donya Ines.
Pagdating sa kalanutian,magiliw na tinangap ang lahat ng mga panauhin.Sumaksi at pagkaraa'y dumalo sa kainan,sayawan,at inuman.inanyayahan ni Lam-ang ang mga kababayan ni donya Ines sa nalbuan at silang lahat ay sumakay sa dalawang barkong ginto.Pagdating sa Nalbuan ,nagpatuloy ang padiriwang hanging sa mapagod ang mga tao at magsipag uwian.Si Donya Ines naman ay iniwan na ng kanyang kapatid na babaing si Unnayan kay Lam-ang at umuwi ito.

Kamatayan at Pagkabuhay ni Lam-ang

Pagkaraan ng ilang panahon,napatoka kay lam-ang gang pangingisda ng raring,isang kaugalian sa nalbuan,nagkaroon siya ng pangitaing kakainin siya ng mabangis na isdang berkakan.Umano,kapag nanyari ito sasayaw ang kanilanmg hagdanan.magbabaksakan ang mga nakasabit sa dingding at magkakapiraso ang kanilang kalan.Nangyari nga ito nang sa pagsisd niya sa rarang,hustung-husto napasuot siya sa malaking bibig ng berkakan
Nanimdim si Donya Ines.Hindi nagtagay,ipinasisid niya ang mga buot ng asawa,sa tulong ng matandang Marcos .natagpuan naman ang mga iyon at saka pinag-ugnay-ugnay.tinakpan iyon ni Donya Ines ng bidang (tapi) at pagtalikod niya,tumilaok ang tandang at pumagaspas ang inahin ni Lam-angUmungol naman nang makalawa ang kanyang aso.Pagkaraan ng ilang sandali niya ng salapi ang matangdang marcos at niyakap at hinagkan ang kanyang mga alaga.